2024-08-06

2024

Chemia - podręczniki, repetytoria, zbiory z którymi dobrze zdasz maturę 2025

"Jakie podręczniki z chemii polecacie do matury? Od czego zacząć naukę chemii? Jaki zbiór zadań do matury chemia 2025? Repetytorium chemia - które najlepsze?"

Wasze nieśmiertelne sierpniowo-wrześniowe pytania. Podpowiadamy zatem, w co naszym zdaniem warto zainwestować i jakie podręczniki, repetytoria i zbiory zadań polecają naszym uczniom nauczyciele Maturity.

CHEMIA - poleca dr Dominika Hapka-Żmich, Wasz nauczyciel chemii w Maturicie.

Drodzy Maturzyści!

Nasz zestaw podręczników, repetytoriów i zbiorów zadań opiera się na podstawowym założeniu: nauka chemii musi polegać na zrozumieniu.
Dopiero wtedy można przejść do zadań.
Najpierw łatwych, ułożonych w logicznym ciągu, takich które jeszcze będą uczyć, tłumaczyć, wyjaśniać.
Potem zadań mieszanych, ale w obrębie jednego działu, bez obszernej treści wstępnej – żeby poćwiczyć pewne schematy i utrwalić dane zagadnienia.
By na koniec dojść do zadań z rozbudowaną informacją wstępną, które wymagają syntetycznej wiedzy, umiejętności łączenia faktów i odrobiny sprytu ;)
Na zajęciach często słyszymy, że nie rozumiecie podręcznika, że zadania są tendencyjne albo za trudne, albo nudne, albo po prostu – nie wiecie od czego zacząć. Dlatego bardzo proszę: przedstawiamy Wam mój ulubiony zestaw naukowy :)

Uwaga - to nie jest recenzja wszystkich dostępnych pomocy naukowych.

Słowo wstępne

Zapoznaj się z podstawą programową i wprowadzonymi zmianami do matury 2025: Zmiana podstawy programowej z chemii do matury 2025
Naukę zaczynamy od podręcznika.
Repetytoriów używamy przy powtórkach, uczymy się z podręczników!
Arkusz maturalny z chemii wymaga wiedzy, ale wiedzy zrozumianej. Nie wykutej na pamięć. Pytania są tak skonstruowane, że musisz wykorzystać 1. bazę wiedzy ze szkoły oraz 2. umiejętność myślenia analitycznego (tu praca z informacją wstępną do zadania). Musisz posiadać oba atuty: “bazę” i umiejętność dedukcji, drogi Watsonie. Czyli żadne tipy ani genialne porady wykute na pamięć nie pomogą, mogą nawet zaszkodzić, bo zapomnisz co z czym miało się kojarzyć albo źle skojarzysz i sensu brak :/ Czyli jeszcze raz: NIE UCZYMY SIĘ NA PAMIĘĆ. Chemię trzeba i MOŻNA zrozumieć.
Rozwiązuj zadania najpierw działami, od tych najłatwiejszych. Nie żałuj czasu na zrobienie kilku podobnych przykładów. Wprawisz się, ugruntujesz w głowie pewne schemiaty obliczeniowe (nie mylić z myśleniem schematycznym).
Nie pomijaj zagadnień. Nie zrobisz ich później. A chemia to logiczny ciąg. Jeśli pominiesz jakiś dział - to tak jakbyś ze ściany wyjął kilka dolnych cegieł. W końcu się zawali….
Nie pomijaj zadań, bo “mniej więcej wiesz jak je zrobić”. Możesz pominąć, gdy zrobiłeś już 5 podobnych i po przeczytaniu pytania masz w głowie gotowy schemat rozwiązania. Często niestety nam się WYDAJE, że wiemy… a potem na maturze jednak nie wiemy :/ Albo tracimy czas na zastanawianie się nad podstawami.
Im więcej zadań rozwiążesz, tym łatwiej rozwiążesz następne.
NIE ZAPOMNISZ - JEŚLI ROZUMIESZ. Zrozumianego się nie odzrozumie. Dlatego NIE UCZ SIĘ NA PAMIĘĆ.

Zaczynamy!

PODRĘCZNIKI

Zawsze najpierw zaczynamy od podręcznika - po prostu tego, który omawiacie na lekcjach. Jeżeli jesteś samoukiem i nie wiesz, który wybrać - osobiście polecam ten zestaw OE Pazdro:

K. Kaznowski K.M. Pazdro Chemia Podręcznik do liceów i techników. Zakres rozszerzony

Dlaczego?
1. Ze względu na tłumaczenie, którego moim zdaniem brakuje w innych wydawnictwach. Tu masz wytłumaczone - dlaczego tak a nie inaczej.
2. A może także z sentymentu do starego wydania podręcznika Pazdro (poniżej), które chociaż jest już bardzo wiekowe i nie przystaje idealnie do obecnej podstawy programowej, to jednak czytając to stare wydanie czujesz się prowadzony za rękę, wszystko po kolei jest wyjaśniane, tłumaczone, jedno wynika z drugiego. Idealny podręcznik dla tych, którzy chcą zagłębić się w chemię, zrozumieć (jedyna słuszna opcja) a nie tylko zapamiętać ładnie podaną tabelkę czy regułkę.

Jeśli więc chce - może nie tyle WIĘCEJ co DOKŁADNIEJ - polecamy to:

Chemia dla licealistów: Krzysztof M. Pazdro, Witold Danikiewicz

Według mnie – podręcznik genialny, również dla mało ogarniających ;) Taki, który naprawdę tłumaczy. Co prawda pisany pod starą podstawę jeszcze (tę sprzed dinozaurów, lata 90.), ale przecież chemia nie zmieniła się, więc co niepotrzebne do maturki – ominiecie ;) A przynajmniej będziecie naprawdę rozumieć to, co czytacie :)

Ale UWAGA! - nie te trzy chude książki do formuły 2015, tylko albo stare 3-tomowe wydanie (na zdjęciu), albo po wznowieniu zestaw 5-tomowy (ta sama treść, ale inaczej rozłożona). Na zestaw 5-tomowy trudno trafić, ale używane 3-tomowe są do kupienia na OLX czy Allegro. Nie kupicie tych podręczników w nowym wydaniu, one są do baaardzo starej podstawy ;)

Jeżeli chcesz dokładniej, więcej (nawet za dużo), ale dokładnie wytłumaczone:

Chemia ogólna: Loretta Jones i Peter Atkins

Podręcznik zawierający dużo treści, bardzo dobrze tłumaczy, dużo rycin, tabel, zdjęć. Treści wykraczają poza podstawę programową, ale nie przerażają ;) Zawsze można po prostu jakąś stronkę pominąć. Jeśli chcesz mieć wszystko w jednym miejscu, w ładnym wydaniu - najlepszy :)

REPETYTORIA

Repetytoriów używamy przy powtórkach, uczymy się z podręczników!

Teraz Matura – Vademecum - Wydawnictwo Nowa Era

Bardzo przejrzyste, dużo informacji, piękne, kolorowe wydanie. Przyjemnie się czyta. Ogromny plus to multum kolorowych fotografii. Bardzo pomocne, szczególnie dla wzrokowców. Must have do matury.

Repetytorium – chemia: Małgorzata Krzeczkowska

Repetytorium archiwalne, brak zdjęć, ale warte uwagi, ponieważ choć repetytorium - to jeszcze tłumaczy, wszystko w logicznym ciągu. To podręcznik w pigułce, napisany w bardzo klarowny, przejrzysty sposób. Aby powtórzyć, przypomnieć, jeszcze coś zrozumieć. Według mnie - najgenialniejsze. I niestety również trudne do zdobycia :/ Najlepiej zakupić całą trójcę, z trenerem i zadaniami.

Repetytorium – chemia: A. Persona, J. Dymara

Bardzo dużo przydatnych informacji, ale czytelność zerowa. Oczy wypadają.

ZBIORY ZADAŃ I ARKUSZY

ETAP 1: Jeszcze nic nie umiem...

Zbiór zadań z chemii do liceów i techników K. Pazdro, A. Rola-Noworyta

Zadania od najprostszych do naprawdę trudnych. Zbiór, od którego zaczynamy naukę i idziemy zadanie po zadaniu. To taki zbiór ze “starej szkoły” - trzeba przysiąść na 4 literach i po prostu robić. Każde zagadnienie przewałkowane na tysiąc sposobów. Jest to z jednej strony nużące, jeśli już się rozumie. Ale częściej nie rozumiecie i wtedy takie wałkowanie jednej rzeczy na kilka sposobów, zależnie od formuły pytania - po prostu Was uczy… rozwiązywania zadań :) A jakże często słyszymy - nie umiem liczyć zadań… Rada jest jedna - trzeba liczyć. Nie wychodzi - to kolejne, kolejne, aż gdzieś w głowie przeskoczy i nagle wszystko staje się PROSTE.

To jest chemia - Zbiór zadań wydawnictwa Nowa Era - jak wyżej, z przykładowymi rozwiązaniami (na zdjęciu po lewej). Za chwilę będzie dostępny zbiór dostosowany do zmian w podstawie programowej z 2024 (informacja na stronie NE, na zdjęciu po prawej). Tak samo zbiory innych wydawnictw - Operon czy WSiP. Jeśli macie, bo korzystacie w szkole - to dobrze, tylko róbcie ;)

ETAP 2: Już rozumiem wybrany dział, chcę poćwiczyć i utrwalić

D. Witowski J.S. Witowski: Zbiór zadań

Chociaż wszyscy krytykują, że głównie maturalne, że na jedno kopyto.... zbiory Witowskiego są dla Was dobre na początek pracy. Kiedy już zrozumieliście jakiś dział i chcecie poćwiczyć na takim miksie zadań o różnej trudności, do poćwiczenia świeżo opanowanego materiału – idealne.

Teraz Matura – zadania i arkusze maturalne

Dużo ciekawych zadań, już bardziej pod maturę, ale jeszcze nie powalają jak te z ETAPU 3. Można zrobić :)

D. Kaczmarek : Chemia. Tydzień po tygodniu

Ciekawe zadania o różnej trudności. Niektóre nietypowe, wychodzące poza schemat. Minusem – dużo zostawionego miejsca na odpowiedź, więc zadań nie ma tyle co w Pazdro czy Witowskim, ale jeśli masz czas i chcesz jeszcze coś nowego - warto.

A. Persona: Chemia. Matura. Wybór testów.

Ogromny plus - dużo zadań (ale zadania testowe a, b, c, d). Kiedy już wszystko powyżej zrobione – warto jeszcze poćwiczyć. Nie lekceważcie zadań testowych a, b, c, d, bo na nich sprawdzisz, ile wiesz i jak szybko kojarzysz.

M Fau - Chemia zbiór zadań Zeszyty 1- 14

Zadania dość schematyczne, ale nie są powtarzalne (nie ma 5 zadań na jedno kopyto). Każde nowe zadanie to kolejne zagadnienie. Autor przeprowadza nas temat po temacie i zagadnienie po zagadnieniu przez całą maturalną chemię. Zadania nie są typowo "maturalne", raczej kojarzą mi się z takimi zadaniami z zeszytu z lekcji - ale dzięki temu łatwo wchodzą do głowy i zwracają uwagę na istotę, kluczowe problemy i zagadnienia dla każdego działu.

ETAP 3: Rozumiem, umiem, przechodzimy do trudniejszych zadań, typowo maturalnych - rozgrzewka przed ETAPEM 4

Chemia zbiór zadań Wydawnictwa Biomedica

Zadania CKE oraz autorskie - ciekawe, wymagające myślenia i analizy tekstu źródłowego. Przed każdym działem krótkie repetytorium. Must have do matury.

ETAP 4: Syntetyczne sprawdzenie wiadomości, zadania typowo maturalne, autorskie, ciekawe, trudne, ale na poziomie matury. Obowiązkjowo robimy z tego WSZYSTKO!

B. Pac: Zbiór zadań maturalnych

Typowo maturalne, trudne i ciekawe zadania. Na nich sprawdzisz się i jeśli jeszcze czegoś nie będziesz wiedział - doszlifujesz to. Must have do matury.

K. Kaznowski: Zbiór zadań z próbnych arkuszy maturalnych OE Pazdro

Zbiór zadań zawiera te same treści, które znajdują się w arkuszach maturalnych tego samego autora (2 pozycje niżej), z tym, że w zbiorze są one posegregowane działami. Autor często porusza nowe problemy chemiczne, których w innych zbiorach nie ma. Dużym plusem zbioru jest obecność zadań na uzasadnienie.

B. Górski CHEMIA - Zbiór 8 arkuszy maturalnych - wyd. Maturita

Zbiór aż 8 arkuszy maturalnych, zawierających oryginalne, bardzo zbliżone do maturalnych arkuszy CKE zadania, wymagające analizy tekstu źródłowego, wykresu, schematu, przebiegu doświadczenia chemicznego. Zadania z barwnymi zdjęciami z doświadczeń chemicznych, wykresami, modelami struktur. Wymagające zadania obliczeniowe, dostosowane do najnowszych trendów. Co ważne - zbiór zawiera nie tylko odpowiedzi, ale też propozycje rozwiązań każdego zadania, wyjaśnienia i obliczenia krok po kroku do wszystkich zadań obliczeniowych. Zbiór bardzo pozytywnie zrecenzowany przez dr Małgorzatę Krzeczkowską.

Ogromny atut zbioru - osobne plansze z kolorowymi fotografiami dotyczącymi właściwości związków chemicznych oraz typowych reakcji w chemii nieorganicznej i w chemii organicznej. Co się zobaczyło - tego się nie odzobaczy - idealne dla wzrokowców.

W opinii uczniów - arkusze najbardziej zbliżone formułą, trudnością - do arkuszy maturalnych CKE.

Ze względu na objętość i liczbę barwnych stron - zbiór dostępny jedynie jako pdf TUTAJ: B. Górski CHEMIA - Zbiór 8 arkuszy maturalnych

Zbiory arkuszy maturalnych OE Pazdro - autorstwa K. Kaznowskiego (Zeszyt 1) i B. Górskiego (Zeszyt 2)

Każdy zestaw zawiera 6 arkuszy maturalnych, bardzo zbliżonych do arkuszy CKE. Obu Autorów nie trzeba już przedstawiać, wiadomo - obie pozycje obowiązkowe.

Arkusze różnych wydawnictw

Arkusze CKE, Informatory CKE (niektóre zadania grubo przesadzone...., więc zostawcie to sobie "na dobicie"), OKE m.in. Poznań, Kraków, i arkusze Maturity z lat 2016-2024.

DOŚWIADCZENIA

Chemia to nie równanie reakcji na papierze... tam w probówce naprawdę TO się dzieje. Jeśli znacie teorię, rozumiecie reakcję która zachodzi - logicznym dopełnieniem jest zobaczenie tego na żywo. Nie ma sensu uczyć się kolorów związków czy objawów reakcji na pamięć, jeśli nie widzieliście na filmie czy zdjęciu, jak ta reakcja przebiega, co widzimy. A w myśl - co się zobaczyło, tego nie można odzobaczyć - OGLĄDAJCIE! Oglądajcie filmy z przebiegu doświadczeń a znacznie łatwiej wszystko powiążecie w całość i przyswoicie materiał. W pracowni chemicznej możemy jedynie obserwować objawy przebiegu reakcji i dlatego bardzo wiele pytań w arkuszu maturalnym tego dotyczy. Czyli jeszcze raz - oglądamy i ćwiczymy doświadczenia :)

Do oglądania - strony wydawnictw, YouTube, np.:
https://pazdro.com.pl/doswiadczenia-chemiczne

http://chemvlog.pl/przeglad-doswiadczen/

Doświadczenia InfoPlus

Do poćwiczenia i sprawdzenia się:

G. Bieniek - Chemia. Doświadczenia chemiczne - Zbiór zadań dla liceum i technikum